ارزیابی و بررسی ترجمه‌های قرآن براساس سطح نحوی- واژه ساختی نظریه کارمن گارسس (مطالعه موردی: ترجمه الهی قمشه‌ای، انصاریان، فولادوند، مکارم شیرازی، یزدی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش پژوه مقطع کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، از کشور پاکستان، مجتمع آموزش عالی شهیده بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 استاد همکار گروه زبان و ادبیات، مجتمع آموزش عالی شهیده بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

نقد و بررسی ترجمه‌ها در چند دهه اخیر مورد توجه زبان‌شناسان و ترجمه‌پژوهان قرار گرفته است. یکی از مهمترین نظریات نقد ارزیابی کیفیت، ترجمه نظریه کارمن گارسس است که به‌دلیل مؤلفه‌هایی که در تعیین کیفیت متون ترجمه شده و تطابق آنها با متن مبدأ دارد، می‌تواند نظریه‌ای مناسب برای نقد کیفیت ترجمه‌های قرآن کریم باشد. پژوهش حاضر براساس اهمیت غیرقابل انکار این مدل در ارزشیابی کیفی ترجمه‌ قرآن باتکیه بر سطح نحوی- واژه‌ساختی الگوی گارسس درنظر دارد ترجمه‌های ارائه شده مترجمانی مانند مکارم شیرازی، الهی قمشه‌ای، انصاریان، فولادوند و یزدی را به‌طور مختصر ارزیابی کند. یافته‌های پژوهش حاضر که مبتنی بر روش تحلیلی- توصیفی است نشان می‌دهد برخی از مترجمین در برخی از تکنیک‌های الگوی گارسس بهتر عمل کرده و در برخی دیگر از تکنیک‌ها عملکرد ضعیفی از خود به‌جا گذاشته‌اند. برای مثال مکارم شیرازی در بحث قبض نحوی یا الهی قمشه‌ای در تغییر نحوی، عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته‌اند. گاهی نیز مترجمان در ترجمه تحت‌اللفظی لغزش‌هایی داشته‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم (1384). مترجم: الهی قمشه‌ای، مهدی. قم: جاجرمی.
  2. قرآن کریم (1393). مترجم: انصاریان، حسین. تهران: نشر تلاوت.
  3. قرآن کریم (1398). مترجم: فولادوند، مهدی. قم: پیام عدالت.
  4. قرآن کریم (1373). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  5. قرآن کریم (1386). یزدی، محمد. قم: مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران.
    1. حقانی، نادر (۱۳۸۶). نظرها و نظریه‌های ترجمه. تهران: انتشارات امیرکبیر.
    2. رشیدی، ناصر.، و فرزانه، شهین (۱۳۸۹). مقاله ارزیابی و مقایسه ترجمه‌های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا اثر مارک تواین براساس الگوی گارسس. نشریه زبان‌پژوهی، 3 (۲)، 57- 108.
    3. سعیدیان، اسماعیل (۱۳۸۷). اصول و روش کاربردی ترجمه. تهران: نشر راهنما.
    4. صلح‌جو، علی (۱۳۷۶). بحثی در مبانی ترجمه (مجموعه مقالات درباره ترجمه زیر نظر نصرالله پورجوادی). تهران: مرکز نشر.
    5. صیادانی، علی.، و همکاران (۱۳۹۶). نقد و بررسی ترجمه فارسی رمان قلب‌اللیل با عنوان دل شب براساس الگوی گارسس. نشریه پژوهش‌های ترجمه در زبان ادبیات عربی، 16(14)، 87- ۱۱۸.
    6. ظهیری، عباس (۱۳۸۷). تجزیه و ترکیب و بلاغت قرآن. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
    7. فرحزاد، فرزانه (۱۳۹۴). فرهنگ جامع مطالعات ترجمه. تهران: علمی.
    8. فرحزاد، فرزانه (۱۳۹۰). نقد ترجمه: ارائه مدل سه‌وجهی. نشریه پژوهشنامه، شماره۸۸، 29- 48.
    9. قلی‌زاده، حیدر (۱۳۷۹). مفعول مطلق و معادل ساختاری آن (براساس ساختار زبانی قرآن کریم). نشریه بینات، 26(٧)، 90- ۱۰۷.
    10. معروف، یحیی (۱۳۹۷). فن ترجمه: اصول نظری و عملی ترجمه از عربی به فارسی و از فارسی به عربی. تهران: سمت.
    11. ناظمیان، رضا (۱۳۸۱). روش‌های در ترجمه از عربی به فارسی. تهران: سمت.
    12. نیازی، شهریار.، و قاسمی‌اصل، زینب (۱۳۹۷). الگوهای ارزیابی ترجمه (باتکیه بر زبان عربی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.